Stowarzyszenie Sympatyków byłej Kopalni "Anna"

W dniu 17.11.2021 r. odbyło się kolejne spotkanie zespołu powołanego w celu stworzenia na terenach byłej kopalni Anna parku kulturowego. Wymiernym efektem tego zebrania było wybranie nazwy dla terenów przyszłego parku kulturowego.
Zwyciężyła nazwa ParkAny .
Wydaje się, że jest to ze wszech miar zgrabna i adekwatna nazwa, gdyż składa się z dwóch istotnych elementów odnoszących się do tego miejsca. Składa się ze słów : Park i Ana. O ile słowa park nie trzeba tłumaczyć, to słowo Ana na Śląsku oznacza imię Anna.
Ponadto parkany to ogrodzenia mające podkreślić coś wydzielonego.
Na tym samym spotkaniu zostało wybrane logo miasta, którego Pszów wcześniej nie miał. Można je zobaczyć na stronach Urzędu Miasta.

W dniu 11 września 2021 r. odbyła się po raz pierwszy w Pszowie Industriada. Jest to święto Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Miasto Pszów wystąpiło z wnioskiem o przyjęcie w poczet członków i wpisanie do Szlaku budynku maszyny wyciągowej wraz z nadszybiem szybu Chrobry I. Przez dwa lata będzie to obiekt zaprzyjaźniony i po tym okresie marszałek województwa podejmie decyzję dotyczącą pełnego członkostwa. 

Stowarzyszenie Sympatyków Byłej Kopalni „Anna” wraz z Urzędem Miasta było współorganizatorem tej imprezy. W tym miejscu trzeba powiedzieć, że imprezy ze wszech miar udanej. Dopisało dosłownie wszystko. Bo i pogoda, i frekwencja, i zaplanowane występy, konkursy i gry, i wreszcie humory.

Jedyny zgrzyt jaki się pojawił w trakcie Industriady był oczywiście z premedytacją zaplanowany przez władze miasta. Nikt z oficjeli, ani również prowadząca, w czasie przemówień nawet nie zająknął się na temat zasług i roli, jaką odegrało nasze Stowarzyszenie, w uratowaniu tych obiektów i dążeniu do zorganizowania tej imprezy. Smutne to, że ludzie którzy do niedawna byli przeciwnikami przejęcia jakichkolwiek obiektów pokopalnianych, nawet w takiej chwili zakłamują historię. Z rozbawieniem słuchaliśmy i obserwowaliśmy występy „zasłużonych”.

Pomijając ten nieprzyjemny epizod należy jednoznacznie stwierdzić, że był to organizacyjny sukces. Nasze stowarzyszenie wydało okolicznościowe informatory pt. „Hans Poelzig w Pszowie”, które bezpłatnie rozdawaliśmy przy naszym stoisku. Częstowaliśmy też zwiedzających kopalniokami, amolokami i szklokami. Można było również u nas zakupić bajki dla dzieci napisane w języku śląskim. Oprócz tego dostarczyliśmy 12 starych plansz BHP, które były wystawione w budynku nadszybia. Zabawnych chwil dostarczył nam ks. Jerzy Szymik, który przykładając zdjęcie Hansa Poelziga do twarzy Marka Kubika zauważył niezwykłe podobieństwo. Kto to wie, co robił wielki architekt w Pszowie w 1914 roku po pracy? Ksiądz Szymik podarował nam też swój utwór „Epitafium dla Anny”, który został odczytany na początku Industriady przez samego autora. Utwór ten zamieszczamy poniżej. Obok publikujemy także utwór napisany w dniu 11.09.2021r przez Marka Kubika, a zatytułowany „Z prochu powstałaś”.

Na koniec pragniemy ogłosić , że Industriada 2021 została zakończona! Sukcesem. Czekamy i przygotowujemy się już do Industriady 2022.

Epitafium dla Anny

kiedy Ferdinand Friedrich August Fritze,
rybnicki aptekarz, 28 lipca 1832 roku
zgłaszał twoje narodziny
w Królewskim Górnośląskim Urzędzie Górniczym
w Tarnowskich Górach
dzieje pszowskiej ziemi
wstrzymały oddech.

Wydech nastąpił po 180 kilku latach.

W lutym, w lipcu, w deszczu , potykając się,
chodzę bezradny po twoich zgliszczach.
Wydarto ci wszystko, co było w twoim łonie.
Szolę po szoli, wagon po wagonie, bryłę po bryle.
Podobno niszczyłaś płuca, domy i krajobraz.
Zabijałaś ludzi. Ale czy moja ziemia bez
ciebie może swobodnie oddychać ? 

Jak bez ciebie żyć ?

Został po tobie czarny muł, kalekie
wzgórza, gruzowiska, pamięć katastrof,
obraz świętej Barbary z cechowni, parę
fotografii, lej w miejscu szybu, ziemia
osierocona, biedniejsza, cichsza. Pustka.
Na twoich nagrobnych płytach napisano:
„Nieruchomość na sprzedaż”.

A w bazylice Jan Wincenty Hawel dyryguje

muzyką norweskiego baroku, smyczki
dławią się sobą, nie nadążają za własną maestrią.
Madonna słucha ze zwyczajnym w tym miejscu
uśmiechem, którym mówi: pod moim płaszczem
nie zginiecie, ani wy, ani moja Anna. Zobaczycie.
Nie na darmo to imię mojej Matki.
I runęła na nas ściana dźwięku,
jak runęły, jedna po drugiej, złotoczarne ściany
tej , która nas żywiła – Anienki, naszej Anny.

Ks. Jerzy Szymik

Pszów, 19 lutego 2017r.

Z prochu powstałaś

Pamiętam marcowe przedwiośnie roku 2017.
W drzwiach mojego domu, jak zjawa, staje górnik.
Prawdziwy, twardy kamrat.
To nieprzypadkowy gość.

To posłaniec. Anna potrzebuje pomocy – krótko raportuje.

Jakoś nie jestem zdziwiony. A przecież mogłem w swoim zadziwieniu wzruszyć ramionami. Wielu tak później uczyni.
Anna, tych których karmiła, nie obchodzi już wcale.
Zrobiona pamiątkowa fotka z ostatnim wagonikiem węgla.

Fajrant i szlus ! Szychta i klocek.

Dziesiątki rozmów.
Paciorki próśb i błagań.
Urzędnicze uśmieszki i nieme kukły miejskich rajców.
Metafizyczna kropla drążąca skałę.

Pętla bezsilności ale i zasiany niepokój.

I nowy emisariusz – wnuk wielkiego Poelziga.
Przywozi receptę dla Anny.
W Pszowie nikt jej nie chce zrealizować.
Mijają zimy, mijają lata.

W bezmyślnej bezczynności mija czas.

W przekleństwie uporu nie przestaję wierzyć , że to misja możliwa.
Czuję moc tysięcy zmarłych górników z Anny.
To daje siłę i nadzieję w przemienienie.
W swym fatalizmie misja się dopełni.

Z prochu powstałaś ale w proch się nie obrócisz.

Marek Kubik

Pszów 11.09.2021r.

POKAZ SLAJDÓW

Pierwsza Industriada na terenie byłej kopalni „Anna” już za nami.
Zobaczcie jak to uwiecznił Jerzy Kawulok. Dziękujemy za udostępnienie zdjęć.

POKAZ SLAJDÓW

1 2 ►

Poniżej krótkie podsumowanie prezesa naszego stowarzyszenia – Marka Kubika.

Poniżej ulotka do pobrania:

Zespół składający się ze specjalistów, społeczników i urzędników spotykał się w dniach 16, 17 i 19.08.2021 r. W skład zespołu weszli: Piotr Kowol – z-ca burmistrza miasta, Joanna Sowa – skarbnik miasta, Marcin Grzenia – wiceprzewodniczący Rady Miejskiej, Adam Paruzel – radny, Marek Hawel – dyrektor MOK, Ewa Jaskóła – kierownik Wydziału Promocji, Franciszek Sobala – kierownik Wydziału Architektury, Anna Grzegorzek – Stowarzyszenie „Ratujmy Pszów”, Marek Kubik – Stowarzyszenie Sympatyków Byłej Kopalni „Anna”, Ewelina Seget – architekt, Krzysztof Pietrek – analityk marki, Hanna Blokesz-Bacza – webdesigner.
Do zadań tego zespołu należy wypracowanie strategii rozwoju tego terenu, przedstawienie pomysłów i koncepcji jego zagospodarowania, przyjaznych dla mieszkańców Pszowa, a zarazem interesujących dla gości z regionu i ponadregionalnych. Zastanawiano się nad możliwościami wkomponowania w projekt zabytkowych budynków kopalni oraz nadania im nowych funkcji.
Najwięcej czasu poświęcono na określenie cech, zasad i reguł pozwalających wypracować koncepcję marki premium, czyli stworzenie czegoś ponad prowincjonalnego, czegoś wyjątkowego. Prace te odbywały się pod kierownictwem Krzysztofa Pietrka, analityka marki. Członkowie zespołu zgodzili się co do generalnych wytycznych jakimi powinni się kierować w przyszłości projektanci. Uznano, że teren ten powinien być przyjazny mieszkańcom miasta, powinien służyć całym rodzinom i powinien być na tyle ciekawy, aby zainteresować gości z regionu i nie tylko. Postanowiono nawiązać w tym zakresie współpracę ze studentami architektury z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu.
Przewiduje się następne terminy spotkań zespołu.

W dniu 05.07.2021 r. odbyło się spotkanie grupy osób, mających stanowić trzon zespołu, powołanego do opracowania założeń do przyszłego parku kulturowego na terenach pokopalnianych. Grupie przewodniczył z-ca burmistrza Piotr Kowol, a stowarzyszenie reprezentował Marek Kubik. Spotkanie rozpoczęło się rekonesansem w obiektach kopalnianych.
Następnie wszyscy uczestnicy „wyprawy” udali się do Urzędu Miasta, gdzie Krzysztof Pietrek nakreślił harmonogram przyszłych prac zespołu. Spotkanie zakończyło się ustaleniem terminów przyszłych zebrań.

W dniu 21 czerwca 2021 r. w MOK w Pszowie odbyło się spotkanie połączonych komisji Rady Miejskiej i zaproszonych gości którego tematem było wykorzystanie i zagospodarowanie terenów po kopalni „Anna”. W spotkaniu tym wzięli również udział członkowie Stowarzyszenia Sympatyków Byłej Kopalni Anna – Marcin Biegalski i Marek Kubik. Oprócz radnych i przedstawicieli organizacji społecznych w spotkaniu uczestniczyła senator Ewa Gawęda i Krzysztof Pietrek zajmujący się strategią marki. W trakcie spotkania przedstawiono koncepcję utworzenia na terenach kopalni Anna parku kulturowego.
Jest to forma ochrony zabytków, która może powstać na obszarach o ponadregionalnej wartości kulturowej. Wszyscy zebrani poparli pomysł utworzenia parku, a z ramienia stowarzyszenia głos zabrał Marek Kubik, który przypomniał o tym, że tego typu pomysły i rozwiązania stowarzyszenie proponowało już od lat. 
Dobrym początkiem do powstania parku kulturowego jest projekt ( na który są środki) budowy biblioteki w maszynowni i łaźni kobiecej szybu Jan, a na samym szybie usytuowanie punktu widokowego. 
Wszyscy uczestnicy spotkania zadeklarowali chęć uczestniczenia w pracach zespołu mającego opracować koncepcję parku kulturowego.

W dniu 15.04.2021r. Muzeum Węgla Kamiennego w Zabrzu, koordynator INDUSTRIADY 2021r. poinformowało, że konkurs na „obiekt zaprzyjaźniony” 12 edycji święta Szlaku Zabytków Techniki został rozstrzygnięty. W ramach konkursu wyłoniono pięć obiektów zaprzyjaźnionych. Są to:

– Maszynownia szybu Chrobry I kopalni „Anna” w Pszowie,

– Pszowska prochownia – obiekt zgłoszony przez Stowarzyszenie Paramilitarne „Prochownia 1910” w Gliwicach,

– Marina Gliwice na Kanale Gliwickim,

– Browar Zamkowy w Raciborzu,

– Stacja Biblioteka w Rudzie Śl.

Przyznanie tego tytułu jest równoznaczne z udziałem w działaniach promocyjnych święta, jak i uczestnictwem w ramach festiwalu, którego finał zaplanowano na 11 września 2021r.

Tak więc po czterech latach walki naszego stowarzyszenia, o wpisanie obiektów kopalni „Anna” do Szlaku Zabytków Technik Województwa Śląskiego, możemy ogłosić pierwszy, namacalny sukces. Zdajemy sobie sprawę, że jest to dopiero początek drogi mającej zaprowadzić nas do właściwego zagospodarowania terenów pokopalnianych, w tym wyeksponowania unikalnych obiektów architektury industrialnej, znajdujących się na tym obszarze. Niemniej jednak mamy prawo dzisiaj ogłosić zwycięstwo naszego czteroletniego uporu, konsekwencji, mozolnego tłumaczenia i pracy jaką wykonaliśmy. Przytoczmy w tym miejscu często powtarzaną przez nas maksymę: „Kropla drąży skałę”.

W dniu 22.03.2021r. odbyło się drugie spotkanie w sprawie przystąpienia do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, które było kontynuacją tematu rozpoczętego w lutym br. W związku z ogłoszeniem motywu przewodniego tegorocznej Industriady i warunków oraz terminu naboru wniosków, Urząd Miasta Pszów zaprosił na spotkanie wszystkie zainteresowane strony. W spotkaniu wzięli udział: z-ca burmistrza Piotr Kowol, z-ca Przewodniczącego Rady Miejskiej Marcin Grzenia, przedstawiciel Stowarzyszenia Sympatyków Byłej Kopalni „Anna” Marek Kubik, pracownice Wydziału Promocji Ewa Jaskóła i Ewelina Mike oraz dyrektor MOK Marek Hawel. Piotr Kowol poinformował zebranych , że tegoroczna Industriada będzie się odbywać pod hasłem „Technika. To Was zaskoczy!”, której finał zostanie zorganizowany 11.09.br. Wnioski kandydatów do uzyskania tytułu obiektu zaprzyjaźnionego Industriady należy składać do dnia 01.04.br. Biorąc pod uwagę krótki termin do opracowania i złożenia wniosku, uczestnicy zastanawiali się nad propozycjami programowymi wrześniowej imprezy na ternie kopalni „Anna”. Marek Kubik w imieniu Stowarzyszenie zaproponował wystawę oryginalnych tablic BHP z czasów funkcjonowania kopalni, zorganizowanie stoiska sprzedaży książek o KWK „Anna” oraz zadeklarował udział trzech przewodników, którzy będą oprowadzać zwiedzających.

MOK wystąpił z propozycją zorganizowania specjalnych gier technicznych dla dzieci oraz występy zespołu tanecznego. Rozważano również udział krótkofalowców i zorganizowanie pleneru malarskiego. Należy dodać, że władze miasta chcą zgłosić do Industriady „tylko” budynek maszynowni szybu Chrobry I . Marek Kubik przekonywał , że należy zgłosić cały kompleks obiektów autorstwa Hansa Poelziga, a w minimalnym zakresie przynajmniej budynki maszynowni i nadszybia z wieżą stalową szybu Chrobry I. Dwa ostatnie obiekty stanowią bowiem nierozerwalną całość. Te argumenty jednak nie zostały przyjęte i Piotr Kowol poinformował, że wniosek będzie dotyczył jedynie maszynowni Chrobry I.

Można rzec: dobre i to.

W dniu 26.02.2021r. w siedzibie naszego stowarzyszenia odbyło się zebranie sprawozdawczo- wyborcze Walnego Zebrania Członków. W trakcie zebrania Prezes Andrzej Stroka przedstawił zebranym sprawozdanie zarządu z działalności stowarzyszenia w latach 2017 – 2021. W swoim wystąpieniu przypomniał wiele działań i inicjatyw podjętych przez stowarzyszenie mających na celu uratowanie zabytków przemysłowych kopalni „Anna” oraz właściwe zagospodarowanie terenów pokopalnianych. Wspomniał o wizycie pana Petera Poelziga z małżonką, wnuka niemieckiego architekta Hansa Poelziga, autora projektów wielu obiektów industrialnych znajdujących się na terenie kopalni. Przypomniał , że na zaproszenie stowarzyszenia przyjeżdżali do Pszowa liczni przedstawiciele instytucji wojewódzkich, którzy pomagali w ratowaniu obiektów zabytkowych „Anny”. Żeby wspomnieć tylko kilku, jak np. : marszałek województwa Henryk Mercik, wojewódzki konserwator zabytków Łukasz Konarzewski, twórca Szlaku Zabytków Techniki Adam Hajduga, dyrektor Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach Adam Kowalski i inni. Podkreślił, że członkowie stowarzyszenia czynnie brali udział w sesjach i komisjach Rady Miejskiej w Pszowie. W wyniku czteroletniej działalności stowarzyszenia wydaje się , że udało się przekonać władze miasta do złożenia wniosku o wpisanie zabytkowych obiektów kopalni do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Jest to realizacja naszego postulatu sformułowanego już w 2017roku. Po w/w sprawozdaniu rozpoczęła się dyskusja. Następnie Walne Zebranie Członków udzieliło absolutorium ustępującemu Zarządowi. W następnym punkcie przeprowadzono wybory do władz nowego zarządu. W wyniku wyborów Prezesem Zarządu został Marek Kubik, zaś Wiceprezesem Marcin Biegalski.

Podjęto konieczne uchwały i po wolnych głosach i wnioskach zakończono zebranie.